Endometrioza – czym jest? Jak się objawia?

Czym jest endometrioza?

Endometrioza jest chorobą kobiecego układu rozrodczego polegającą na obecności komórek macicy, czyli endometrium w innych jamach ciała jak np. pęcherz moczowy, ściany jamy brzusznej czy odbyt. Komórki te reagują na zmiany hormonalne następujące w czasie cyklu miesiączkowego, przez co dochodzi do ich złuszczania podczas miesiączki, to powoduje krwawienia wewnętrzne i przewlekłe stany zapalne. 

Jakie mogą być objawy endometriozy? Jak ją wykryć? 

Temat objawów tej choroby należy zacząć od tego, że często przebiega ona bezobjawowo, a jedynym czynnikiem sugerującym jej obecność najczęściej bywa bezpłodność. Do najczęstszych jednak objawów endometriozy należy przewlekły ból w miednicy mniejszej, bolesne miesiączki i powtarzający się ból podczas stosunków seksualnych. Rozpoznaniu endometriozy mogą również towarzyszyć dolegliwości jelitowe takie jak biegunki, zaparcia czy bolesne oddawanie stolca. Choroba ta może objawiać się na wiele mniej typowych sposobów, a należą do nich m.in. częstomocz, ból podczas oddawania moczu lub krwawienia z odbytu towarzyszące miesiączce. Endometrioza ujawnia się na wiele sposobów, jednak żadnego z tych objawów nie należy ignorować. Rozpoznanie endometriozy jest wskazaniem do natychmiastowego leczenia. 

Na czym polega diagnostyka i jak leczyć endometriozę?

Przyczyny endometriozy nie są jeszcze poznane, jednak wiadomo, że za jej występowanie odpowiada szereg czynników, ale na razie lekarze nie są w stanie wskazać żadnego z nich jako determinującego ujawnienie się choroby. Rozwój medycyny pozwala jednak na poszerzanie możliwości diagnostycznych w kierunku endometriozy, dzięki czemu jest to choroba coraz częściej wykrywana i skutecznie leczona. Podstawą wykrywania endometriozy u kobiet są badania ginekologiczne, palpacyjne jamy brzusznej oraz USG miednicy. W diagnostyce endometriozy również często stosuje się laparoskopię w celu pobrania skrawków tkanek i oceny histologicznej. Po ustaleniu diagnozy można rozpocząć leczenie, które może przebiegać na dwa sposoby. Leczenie farmakologiczne endometriozy polega na zahamowaniu występowania miesiączki najczęściej poprzez zastosowanie terapii hormonalnej  w postaci tabletek antykoncepcyjnych. Powoduje to cofanie się ognisk endometrialnych i ustanie dolegliwości z nimi związanych. Niestety po zaprzestaniu terapii hormonalnej często następuje nawrót choroby oraz przykrych jej objawów. Drugą metodą leczenia endometriozy jest metoda chirurgiczna. Najczęściej stosuje się mniej inwazyjną chirurgię laparoskopową, której celem jest usunięcie mechaniczne komórek endometrium z innych niż macica jam ciała. W zależności od zaawansowania choroby efekty tego zabiegu mogą być różne, ponieważ często trudno jest usunąć wszystkie zmiany chorobowe przez zróżnicowanie ich występowania oraz formy, jednak bardzo rzadko po udanym zabiegu laparoskopowym dochodzi do nawrotów choroby. W szczególnych przypadkach jeśli kobieta nie planuje zajścia w ciążę można zastosować inwazyjne metody chirurgiczne polegające na wycięciu macicy i przydatków, co całkowicie eliminuje przyczynę i objawy choroby wprowadzając pacjentkę w stan chirurgicznej menopauzy. 

Czy endometrioza wyklucza możliwość zajścia w ciążę? 

Podczas choroby zajście w ciążę bywa utrudnione lub nawet niemożliwe zarówno przez czynniki hormonalne jak i mechaniczne (możliwość występowania bólu podczas stosunku), tak samo podczas leczenia endometriozy nie są wskazane próby zajścia w ciążę, która wymusiłaby przerwanie leczenia. Jednak po pozytywnym zakończeniu leczenia endometriozy zajście w ciąże jest już możliwe i najczęściej nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań.

Ze względu na specyfikę i różnorodność objawów endometrioza często bywa mylona z innymi jednostkami chorobowymi, a przez to nieprawidłowo leczona. Nie należy bagatelizować żadnych jej objawów i niezwłocznie rozpocząć diagnostykę i leczenie, ponieważ podejrzewa się, że nieleczona endometrioza może prowadzić w przyszłości do trwałej niepłodności oraz wielokrotnie zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory układu rozrodczego, a po przejściu leczenia ryzyko takich następstw choroby zdecydowanie maleje.